Co to jest ultrasonografia? Rodzaje i przebieg badania USG
Badanie ultrasonograficzne, potocznie zwane USG, jest bodaj najpopularniejszym i najłatwiej dostępnym badaniem diagnostyki obrazowej. Nawet jeżeli w naszym życiu już słyszeliśmy o tym konkretnym badaniu, to jednak nie zawsze mamy świadomość, czym ono dokładnie jest i jaki jest jego mechanizm działania. Postaramy się więc rozwiać wszelkie wątpliwości. Oprócz tego w artykule wyjaśnimy, jakie są rodzaje badania USG oraz jaki jest jego przebieg.
Czym jest ultrasonografia – mechanizm działania badania USG
Ciężko wyobrazić sobie współczesną medycynę i diagnostykę bez badania ultrasonograficznego. Cenione jest przez lekarzy za dokładność i szybkość uzyskania wyników. Pacjenci z kolei doceniają jego bezbolesność i bezinwazyjność. A jak właściwie działa USG?
Ultrasonografia opiera się na wykorzystaniu fal ultradźwiękowych. Głowica aparatury zarówno emituje, jak i odbiera fale. To fale ultradźwiękowe wysyłane są do wnętrza organizmu za pomocą aparatury przykładanej bezpośrednio do ciała. Wewnątrz organizmu odbijają się od narządów wewnętrznych i wracają do głowicy. Następnie urządzenie, na podstawie długości odbitych fal, tworzy na ekranie czarno-biały obraz będący odzwierciedleniem narządów wewnętrznych i struktur organizm. Jest to całkowicie bezpieczne zarówno dla dzieci, kobiet w ciąży i karmiących piersią, jak również dla osób starszych.
Badanie USG może być powtarzane dowolną liczbę razy i nie wywiera absolutnie żadnego negatywnego wpływu na funkcjonowanie pacjenta czy jego zdrowie. W przeciwieństwie do badania RTG lub tomografii komputerowej, w czasie badania USG nie jest wytwarzane żadne szkodliwe dla organizmu promieniowanie.
Badanie ultrasonograficzne pozwala lekarzowi szybko i precyzyjnie określić wielkość i kształt narządów wewnętrznych. Najczęściej już to wystarcza do postawienia diagnozy. Bywa, że w razie pojawienia się odchyleń w obrazie USG, lekarz zleca dodatkowe badania diagnostyczne, takie jak na przykład biopsja, które pozwalają jednoznacznie potwierdzić lub wykluczyć podejrzenia, które pojawiły się podczas wykonywania USG. O ile przykładowo badanie RTG może wykonać technik, a lekarz dopiero interpretuje otrzymany obraz, o tyle w przypadku badania USG zawsze wykonuje je lekarz.
Rodzaje badań USG
Badanie USG można podzielić na kilka rodzajów, biorąc pod uwagę sposób badania oraz obrazowany obszar ciała. Zgodnie z powyższym, mamy do czynienia z ultrasonografią wykonywaną przez powłoki ciała oraz badaniem endosonograficznym.
Badanie USG przez powłoki ciała to na przykład badanie jamy brzusznej, podczas którego lekarz przykłada głowicę do brzucha pacjenta, aby zobrazować wątrobę czy woreczek żółciowy. Natomiast badanie endosonograficzne wykonywane jest przy użyciu specjalnej głowicy wprowadzanej do otworów i jam ciała, jak na przykład badanie USG transwaginalne.
Oprócz tego badanie ultrasonograficzne może być wykonywane na różnych etapach diagnostyki i leczenia. A więc rozróżniamy także USG śródoperacyjne i zabiegowe. Możemy spotkać się również z pourazowym badaniem USG kończyn, stawów ale także diagnostycznym badaniem ultrasonograficznym tarczycy, piersi, węzłów chłonnych, ślinianek, a nawet gałki ocznej czy skóry.
Echo serca również jest rodzajem badania ultrasonograficznego. Wykonując je lekarz może ocenić pracę serca oraz zastawek, budowę ścian, przedsionków i komór serca, a także naczyń krwionośnych. Ponadto UKG, czyli USG serca pozwala na ocenę przepływu krwi oraz wykrycie wad i guzów serca.
Rodzajem badania USG jest również badanie dopplerowskie. Wykonuje się je na żyłach i tętnicach dla sprawdzenia i oceny przepływu krwi, stanu układu krwionośnego oraz prawidłowości jego funkcjonowania.
Jak przebiega badanie ultrasonograficzne?
Badanie USG najczęściej jest wykonywane w pozycji leżącej. W pierwszej kolejności lekarz nanosi specjalny żel na badaną okolicę, aby wyeliminować pęcherzyki powietrza i poprawić otrzymywany obraz.
Obraz na ekranie aparatury pojawia się natychmiast, a badany obszar jest obrazowany w czasie rzeczywistym i w ruchu. Najczęściej lekarz na bieżąco omawia badanie z pacjentem, a jego wynik jest dostępny bezpośrednio po jego zakończeniu. Dokładny przebieg badania ultrasonograficznego uzależniony jest od rodzaju wykonywanego USG i badanego obszaru ciała.